Kwatera Bożych Pomyleńców
Przed wielu laty trafiła mi w ręce rozkoszna książka – Nasza Pani radosna. Kwiczałam z uciechy dwie noce. Nazwisko jej autora, Władysława Zambrzyckiego, kompletnie nic mi nie mówiło. Lecz urzeczona lekturą, szukałam innych jego utworów. I tak trafiłam na Kwaterę Bożych Pomyleńców. Równie jak Nasza Pani... grubo wyściełaną absurdalnym humorem, cudownie zwariowaną, a przecież przejmującą opowieść o zwyczajnym życiu i zwyczajnych cywilach w czasach apokalipsy warszawskiej. Prócz Mirona Białoszewskiego Pamiętnika z Powstania Warszawskiego jest to jedyna znana mi książka o Powstaniu tak bez reszty cywilna, bez krzty batalistyki. Czterech starszych panów, przedwojennych świetnie wykształconych inteligentów – bożych pomyleńców najczystszej wody – próbuje przeżyć. Na przekór wszystkiemu podtrzymując elegancję języka i manier, kultywując wspaniałą erudycyjną gawędę w umierającym mieście. Co daje efekt dokumentalny mistycznej niemal wagi, wymowniejszy niż niejedna poświęcona Powstaniu Warszawskiemu "głęboka analiza na tle".
Dzięki uporowi i benedyktyńskiej pracy redaktorskiej Przemysława Cieślaka i pod honorowym patronatem Muzeum Powstania Warszawskiego, po blisko ćwierćwieczu zapomnienia, ukazało się nareszcie pierwsze pełne, nieocenzurowane wydanie Kwatery.
9 września w Audytorium Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Muzeum Powstania Warszawskiego, odbyła się prezentacja książki, której nie powinien przegapić żaden szanujący się warszawiak. Nazwisko zaś Władysława Zambrzyckiego powinno zostać przywrócone pamięci pożeraczy książek. Jego twórczość bowiem nie tylko nie zszarzała, jak niemodny paltot po dziadku, a przeciwnie, niczym dobrze uszyte buty doskonale pasuje do współczesnej Polski, o której Stanisław Lem zwykł mawiać, że jest "krajem o bardzo małym stopniu prawdopodobieństwa".
Książkę można nabyć na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego
Władysław Zambrzycki, Kwatera Bożych Pomyleńców, Wydawnictwo Warszawa 2008 r., s. 308, [4], cena 30 zł.
